Vilnius

Zo, vandaag gaan we met de trein naar de hoofdstad. Een hele belevenis! En alweer bijna gratis. De treinen zijn weliswaar al een beetje op leeftijd, maar erg schoon en vandalisme is praktisch afwezig. En, de treinen zijn erg breed met twee rijen van drie zitplaatsen naast elkaar. En hoog, Patrice kon gewoon rechtop staan; kan in de meeste engelse treinen dus niet!

De reis naar Vilnius duurde bijna twee uur en we kwamen langs openluchtmuseum-rijpe dorpjes. Eenmaal op het hoodstation van Vilnius moesten we toch wel effe voor een sanitaire stop. En hoewel het een modern station is, hadden ze hier dus gewoon hurk WC's... Anyway, tijd voor wat sightseeing! We begonnen met de kathedraal. Een monstreus wit ding in neoclassisitische stijl. Wel even wat anders als die romaanse en gothische bakstenen dingen die je normaal ziet. Via het paleis van de president, kwamen we bij het universiteitscomplex. De universiteit werd oorsponkelijk gesticht in 1579, maar werd in 1832 op gezag van de Russen gesloten en pas in 1919 weer geopend. De 13 binnenhoven zijn met elkaar verbonden en erg leuk om te bezichtigen. Vooral de universtaire boekhandel met z'n plafonds vol schilderingen van geleerden. Alleen: geen engels boek te vinden! En natuurlijk heeft de uni ook z'n eigen kerk: St Johannes. Weer lekker alles barok gepimpt natuurlijk, maar wel aardig.

Tijd voor een versnapering. Het nationale gerecht is pannenkoeken en dat serveerden ze gelukkig ook in het theehuis waar wij in totaal een keer of vier zijn wezen eten (ja, in twee dagen dan he). Heerlijk. Net als de kaassoep met garnalen en de heerlijke stukken taart. En stukken goedkoper dan Luigi in Harderwijk.

Na de sterking was het tijd voor de volgende kerk. De eerste die we tegenkwamen was de kerk van de heilige geest. Deze is van de poolse gemeenschap en staat bekend om de vele lijken die op natuurlijke wijze zijn gemummificeerd. En als echte "mummy-hugger" vond ik het maar wat flauw dat ze geen bezoek mochten ontvangen! Natuurlijk was dit ook weer een heerlijke blingbling kerk.

Voor WWII werd Vilnius wel het Jeruzalem van Europa genoemd en woonden er zo'n 100.000 joden in de stad. Nu wonen er nog zo'n 5000 in heel Litouwen en anti-semitisme is er heel gewoon. Zo zagen we in een van de kerken van Kaunas op een modern schilderij dat de man die Jezus (mooie griekse man!) aan het kruis spijkert het uiterlijk van de eeuwige jood heeft. Toch vreemd dat de sommige Christenen steeds vergeten dat Jezus een jood was en door de Romeinen aan het kruis is gehangen... Toen plannen bekend werden gemaakt om de joodse wijk weer op te bouwen, wakkerde een minister de jodenhaat aan door te zeggen dat als het project doorging "de litouwers slaven van de jood" zouden worden.

Op onze tweede dag in Vilnius hebben we de enige joodse synagoge die er nog staat bezocht. Hier hebben we een heel leuk gesprek (duits, jiddisch, engels, litouws en handen) gehad met een oude joodse man en twee deense toeristen. Hij vertelde dat hoewel ze nog steeds een minjan hebben, er nog maar zo'n 25 mensen actief deelnemen aan de gemeenschap en dat alle jonge mensen zijn geemigreerd. Best wel heel verdrietig. Een van de beroemdste joodse geleerden Gaon Elijah ben Shlomo Zalman leefde in het 18de eeuwse Vilnius.

Van het ene geloof terug naar het andere. Via de allerheilige kerk in barbie-roze en met een druk blingbling interieur ging het naar de Gates of Dawn met de kapel van de barmhartige moeder Gods die over de weg loopt. Best leuk zo'n halve open air dienst boven de straat. Maria kan lekker de hele dag naar buiten kijken naar de winkelende mensen. Het kapelletje is piepklein en er hangt dus een enorm icoon van Maria. Natuurlijk hebben ze het originele schilderij helemaal verguld en er om heen hangen allemaal metalen dankplaatjes. Het is een zeer belangrijk pelgrimsoort voor katholieken, russisch orthodoxen en grieks orthodoxen. Maria verbroedert zullen we maar zeggen!

Vlakbij de Gates of Dawn ligt het klooster van de russische orthodoxe kerk met de heilige geest kerk. De kerk is echt prachtig met een overdosis iconen en heel veel goud. En, ze hebben er lijken. En ze zijn er zo trots op dat je ze gewoon mag zien. Het gaat om drie martelaren uit de tijd dat Litouwen nog heidens was (de 14de eeuw). Voor Ivan, Eustachius en Anthonius liep het aanhangen van het nieuwe geloof niet zo heel best af... Maar nu liggen ze wel gezellig met z'n drietjes vooraan in de kerk. Netjes gekleed (ze worden ook regelmatig omgekleed!) in een glazen kistje...

In twee dagen Vilnius zie je heel wat kerken. De meeste zijn inmiddels weer in oude glorie hersteld (u weet wel: communisme en religie bijt elkaar), maar enkele staan nog op instorten. De fransicaner kerk is er zo eentje. Twee mensen waren bezig de schilderingen te herstellen. Heel apart sfeertje.

Zo, genoeg religeuse sightseeing, tijd voor wat archeologie en kastelen. In enkele winkels is het mogelijk om de kelder te bekijken. Dit was het voormalige straatniveau in de 15de eeuw. Heel apart. Vooral de kelder onder het amber museum (ja, een van de 100+ in dit land van de barnsteen) is erg spectaculair met z'n pottenbakkersovens. Verder zijn we ook nog Gedimimas Hill opgeklommen om het kasteel te zien. Gedimimas Hill begint direct achter de kathedraal. Naast de kathedraal lag ooit het paleis van de groothertogen van Litouwen. En dat wil men weer terug. En wel compleet en dus wordt het steentje voor steentje opgebouwd... Op 6 juli 2009 moet het klaar zijn om de viering van 1000 jaar Litouwen te kunnen vieren. Sinds de 13de eeuw staat er een kasteel bovenop Gedimimas Hill. Het huidige torentje stamt echter uit 1930, dat heb je nu eenmaal in een land dat zo vaak met de grond gelijk is gemaakt. Bovenop de heuvel heb je wel een prachtige blik over de stad.

Vilnius is echt een prachtige stad en met al z'n gebouwen in zacht roze, blauw, geel of groen in de stijl van rond 1900. Zo moet Dresden eruit hebben gezien voor de bommen. De stad heeft een hele prettige sfeer en is zeker in September niet te touristisch. Er lopen wel wat Nederlanders rond, maar het gros komt toch uit Duitsland en de omringende oostbloklanden. Echt een aanrader!